TK1951

Ve

SHY-13 Sivil Hava aracı Kazaları Soruşturma Yönetmeliği

Önce ilgili canlandırmayı bir seyredin ve düşünün.

http://link.brightcove.com/services/player/bcpid18065281001?bclid=0&bctid=83635223001

Şimdi mevcut durumu inceleyelim.

YÖNETMELİK

(29.04.2006 tarih ve 26153 sayılı Resmi Gazete)

Ulaştırma Bakanlığından:

SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HAVACILIK UZMAN

YARDIMCILIĞI VE HAVACILIK UZMANLIĞI SINAV, GÖREV,

ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK

Madde 7 – Yarışma sınavına katılma şartları

(1) Yarışma Sınavına katılmak isteyenlerde aranacak şartlar;

a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinin (A) fıkrasında belirtilen genel şartları taşımak,

b) Sınavın yapılacağı yılın Ocak ayının ilk gününde 30 yaşını doldurmamış olmak,

c) Üniversitelerin en az 4 yıllık eğitim veren Siyasal Bilgiler, İktisadi ve İdari Bilimler, İktisat, İşletme, Mühendislik ve Mimarlık Fakülteleri veya Yüksek Okullarının ya da bunlara denkliği Yüksek Öğretim Kurulu tarafından onaylanmış yabancı Fakülte veya Yüksek Okulların;

1) Uçak/Uzay Mühendisliği, Makina Mühendisliği, Elektrik Mühendisliği, Elektronik Mühendisliği, Elektrik-Elektronik Mühendisliği, İnşaat Mühendisliği, Mekatronik Mühendisliği, Bilgisayar Mühendisliği, Endüstri Mühendisliği, Fizik Mühendisliği, Meteoroloji Mühendisliği, Metalurji Mühendisliği, Harita ve Kadastro Mühendisliği, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği, Havacılık bölümleri ile Mimarlık bölümlerinden,

2) İktisat, İşletme, Maliye, Uluslararası İlişkiler, Kamu Yönetimi Bölümlerinden,

3) Hava Harp Okulu ile Hukuk Fakültesinden,

mezun olmak,

ç) Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavında İngilizce bölümünden asgari (C) düzeyinde puan almak; Test Of English as a Foreing Language (TOEFL) dan 213 puan almak; International English Language Testing System (IELTS) den 6 puana sahip olmak,

d) 18/3/2002 tarihli ve 2002/3975 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan, Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte (A) grubu olarak adlandırılan kadrolara atanacaklara ilişkin ÖSYM tarafından yapılan sınav sonucuna göre Genel Müdürlükçe belirlenecek asgari puanı almak.

Şapkamızı önümüze koyup bir daha düşünelim.

Bu yönetmelikte Havacılık Sanayi inden, kurum ve kuruluşlarından tek kelime bile bahsedilmemektedir.

Gelelim SHY-66.1 şartlarına

Madde 16 – Lisans İçin Aranan Nitelikler Gerekli şartlar

(1) SHY-66 lisansına başvurabilmek için başvuru sahibinin;

Madde 17 – Temel teorik bilgi sınavları

(1) Başvuru sahibi, alacağı lisans kategorisine veya kategorilerine uygun olarak yeterli bilgi seviyesine sahip olduğunu, SHGM veya SHY-147 onaylı bakım eğitimi kuruluşları tarafından yapılacak olan sınavlarda başarılı olarak kanıtlar.

Madde 18 Temel bilgi denkliği

Madde 19 Deneyim şartları

Madde 20 Bakım deneyiminin tespiti

Madde 21 Deneyimlerin geçerliliği

Madde 22 Güncel deneyim süresi

Madde 23 Deneyimlerin denkliği

Madde 24 Tip ve bakım işlemleri eğitimi

Madde 25 İşbaşı eğitimi

Madde 26 Tip eğitimi sınavları

Madde 27 Tip ilavesi

Madde 30 Tıbbi uygunluk

Ayrıca, ONAYLI BAKIM KURULUŞLARI YÖNETMELİĞİ (SHY 145 – 01) maddeleri sıralar da sıralar.

Bir de SHY-6a var.

TİCARİ HAVA TAŞIMA İŞLETMELERİ YÖNETMELİĞİ

(SHY-6a-2007)

Madde 20

(1) İşletmeci tarafından atanan sorumlu yönetici personelin

b) Uçuş işletmeden sorumlu yönetici personelin; işletme filosunda bulunan hava araçlarından en az birine ait geçerli bir hava yolu nakliye pilotu lisansına, sadece tek pilota sertifiye hava araçları bulunan işletmelerde ticari pilot lisansına en az beş yıl kaptan pilot olarak çalışma tecrübesine, JAR OPS ve Uçuş İşletmeden Sorumlu yönetici personel eğitimine,

c) Yer işletmeden sorumlu yönetici personelin; yer hizmetleri konusunda en az beş yıl havacılık sektöründe çalışma tecrübesine, JAR OPS, tehlikeli maddeler, güvenlik, yolcu, kargo hizmetleri ve Yer İşletmeden Sorumlu Yönetici Personel eğitimi konularında eğitime,

ç) Eğitimden sorumlu yönetici personelin; işletme bünyesinde bulunan hava araçlarından en az birine ait geçerli bir hava yolu nakliye pilotu lisansına ve tip yetkisi öğretmeni sertifikasına, sadece tek pilota sertifiye hava araçları bulunan işletmelerde ticari pilot lisansına en az beş yıl kaptan pilot olarak çalışma ve öğretmenlik tecrübesine, JAR OPS, JAR FCL ve Eğitimden sorumlu yönetici personel eğitimlerine,

d) Gerekli görülen durumlarda; kabinden sorumlu yönetici personelin;

1) İşletme bünyesinde bulunan hava araçlarından en az birine ait geçerli tip eğitimine, en az üç yıl kabin amirliği, en az bir yıl kabin eğitmenliği tecrübesine ve JAR OPS eğitimine,

2) Ticaretten sorumlu yönetici personelin; ticaret konusunda en az beş yıl tecrübeye,

3) Finanstan sorumlu yönetici personelin; finans konusunda en az beş yıl tecrübeye,

e) Kalite sistem yöneticisinin; kalite konusunda en az iki yıl tecrübeye, JAR OPS, JAR FCL, Part M, Part 145 ve kalite eğitimlerine,

f) Kaza önleme ve uçuş emniyet programı yöneticisinin; aktif pilot olma zorunluluğu bulunmamakla birlikte, işletme filosunda bulunan hava araçlarından en az birine ait hava yolu nakliye pilotu lisansına, en az beş yıl kaptan pilot olarak çalışma tecrübesine, JAR OPS, kalite, kaza kırım ve uçuş emniyet eğitimlerine,

g) Güvenlik yöneticisinin, Genel Müdürlük tarafından kabul edilebilecek eğitim ve tecrübeye,

sahip olması ve görev süresince bu şartları taşıması zorunludur.

(2) Teknik müdürün tecrübe ve nitelikleri konusunda 19/8/2004 tarihli ve 25558 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Bakım Sistemi Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine ilaveten bakımdan sorumlu yönetici personel eğitimine sahip olması zorunludur.

(3) Yirmi koltuktan az kapasiteli hava araçları ile işletmecilik yapacak işletmelerde; uçuş işletme, eğitim, yer işletme ve bakımdan sorumlu yönetici personel eğitimleri aranmaz.

SHY-M de ise detaylar şöyle.

SHY-M

Ticari Hava Taşıma İşletmeleri Bakım Sistemi Yönetmeliği

Madde 9 - Bakım Yönetimi

İşletmeci, uygun bir JAR-145 onaylı kuruluş ile SHGM tarafından kabul edilmiş bakım sözleşmesi yaptığı durumlar haricinde, bu Yönetmeliğin 8inci maddesinin (b), (c), (e) ve (f) bentlerindeki hususları yerine getirmek için JAR-145 bakım yetkisi almak zorundadır.

8 inci maddede belirtilen tüm işlemlerin onaylı standartlarda ve zamanında yapılmasını sağlamak için işletmecinin yeterli personel istihdam etmesi zorunludur. Bu personel işletmecinin bakım yönetimi birimini (mühendislik birimi) oluşturur. Bu personeli yönetmek ve 8inci maddedeki işlemleri yürütmek SHGM tarafından onaylanması gereken bakımdan sorumlu yönetici personelin (teknik müdür) sorumluluğundadır.

Bu personel aynı zamanda bakım sistemi konusunda kalite bölümünün belirlediği her türlü düzeltici işlemin yapılmasından da sorumludur.

Bakımdan sorumlu yönetici personelin, havacılık, uçak, elektrik, elektronik veya makine mühendisi ya da işletilen hava araçlarından en az birini kapsayan geçerli bir teknisyen lisansına sahip olan bir teknisyen olması, işletme BYEK’i, işletilen hava aracı tipleri ve bakım yöntemleri, JAR-145 ve JAR-OPS ile kalite sistemi hakkında bilgi ve eğitime sahip olması zorunludur. Ayrıca bu personelin, havacılık, uçak, elektrik, elektronik veya makine mühendisi ise 2 (iki) yılı sivil havacılık sektöründe olmak üzere en az 5 (beş) yıllık iş tecrübesine sahip olması, teknisyen ise en az 15 (onbeş) yıllık sivil havacılık sektöründe iş tecrübesine sahip olması zorunludur.

İşletmeci JAR-145 bakım yetkisi almamış ise, bu Yönetmeliğin 8 inci maddesinin (b), (c), (e) ve (f) bentlerindeki hususların yerine getirilmesi için bir veya birden fazla JAR-145 onaylı kuruluş ile ana bakım, hat bakım, motor bakımı ile kalite unsurlarını içeren ve SHGM tarafından kabul edilmiş olan sözleşme veya sözleşmeler yapmak zorundadır.

Bir işletmeci, personeli için çalışma koşulları elverişli olan ve kabul edilebilir olanaklara sahip ofisler sağlamak zorundadır.

Yani bizim bilmek ve uygulamak zorunda olduklarımız bu kadar da değil.

Sadece ulusal kanunlarımızı kısaca listelersek;

SHY-13 Sivil Havaaraç Kazaları Soruşturma Yönetmeliği

Gürültü Kontrol Yönetmeliği

Uçuş Harekat Uzmanı (DİSPEÇER) Lisans Yönetmeliği

Uçuş Teknisyenleri Lisans ve Sertifika Talimatı

Sentetik Uçuş Eğitim Cihazları Yetkilendirme Talimatı

SHT STD Simülatör Kullanıcı Onayı Verilmesine İlişkin Esas ve Usuller Talimatı

SHT-Eğitim Eğitim Talimatı-rev01

SHT-ETOPS-Çift Motorlu Uçaklarla Uzatılmış Menzil Operasyonu Onayına İlişkin Talimat-rev1

SHT-1B Uçak Tip İntibak Eğitimi Organizasyonu (Trto) Talimatı

Sadece Simülatörle Tip İntibak Eğitimi Esasları

SHT-1A-Uçuş Eğitim Organizasyonları Kurs Açma ve Yetkilendirme Esasları Talimatı

Uçuş ve Tip Eğitim Organizasyonları Denetim Usül ve Esasları İle Denetçi Eğitimi ve Standardizasyonu

SHT-1G. Askeri Pilotların Lisanslandırılması Talimatı

Kontrol Pilotluğu (Examiner) Talimatı

SHT-6A-50. Uçucu Ekip Uçuş Görev ve Dinlenme Süreleri İle, Uygulama Esasları Talimatı

Uçuşa Elverişlilik Sertifikası verilme ve/veya Temdit Edilme Kuralları

Düşük Görüş Operasyon Onayına İlişkin Talimat

SHY-150.10A Havaalanları Yer Hizmet Türleri ve Detayları

SHT-13 Azaltılmış Dikey Minimumlarında Operasyon Onayına İlişkin Talimat

SHT-121.500 Özel Uçuş İzni Verilmesine İlişkin Kurallar

SHT-21.2 Export Uçuşa Elverişlilik Sertifikası Düzenleme Esasları

SHT-61-103. Pilotların Kaptan Olarak Atanması ve Kaptan Eğitimine İlişkin Esaslar

SHT-120-17 Havaracı Bakımı Güvenilirlik Programları

SHT-0014 Saha Seyrüseferi Operasyon Onayına İlişkin Talimat(Rnav)

SHT-121.300 Minimum Teçhizat Listesi(Mel) Oluşturulması ve Onaylanması İle İlgili Yöntemleri Belirleyen Kurallar

SHT-129.4 Havaaracı Bakım Programı Periyotları ve Kısa Süreli Uzatılması Usul ve Esasları

Bazı Kanun, yönetmelik ve genelgelerden ise hiç bahsetmemeyi tercih ediyorum.

Görüleceği ve bildiğimiz hatta kişisel olarak yaşadığımız ve sürekli değişim gösteren bir kanunlar zinciri içerisinde

a) Uluslar arası anlaşmalar, ör. ICAO

b) Bölgesel anlaşmalar, ör. ECAC, EUROCONTROL, eskiden JAA, şimdi takibe çalıştığımız EU,

c) Ulusal Kanunlar ki çoğu tercüme üzerine

d) Şirketlerin Elkitapları

hakkında mimarlık, iktisat, maliye dahil bir çok temel eğitim arasından, (sahasında 15 yıla kadar tecrübe aranabilen SHY-M Mad.9) bir havacılık ortamına sen dışarıdan belki hiç uçağa binmemiş birilerini alıp, bu yüksek deneyim ve bilgiye sahip biri ya da birilerini denetlemek için gönder.

Uçuculuktan hiç bahsetmiyorum, o ayrı ve çok utanç verici bir durum.

Yönetmeliğin devamı şöyle;

Yazılı sınavı konuları (md.15), Sözlü sınavlar (md.16) ve bir de Yurtdışında eğitim (md.28).

MADDE 34 – Araştırma ve inceleme yetkisi

(1) Havacılık Uzmanları, bu Yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirirken; 2920 ve 5431 sayılı Kanunlar ve Genel Müdürlük yönetmeliklerindeki esaslar dahilinde sivil havacılık mevzuatı ile ilgili uygulamaları takip ve denetlemeye, hizmet ilke ve esaslarına uygunluk yönünden değerlendirmeye, sivil havacılıkla ilgili talepleri inceleme ve değerlendirmeye, havacılık teknikleri ile ilgili her türlü araştırma ve incelemeleri yapmaya yetkilidirler.

(2) Bu görevlerin ifasında sivil havacılık işletmecileri, Havacılık Uzmanlarına gereken kolaylıkları göstermek zorundadırlar.

(3) Havacılık Uzmanları, bu konularda ilgili Daire Başkanının teklifi üzerine Genel Müdür tarafından görevlendirilir.

SHY-13 de mevcut tarif, daha da karmaşık bir hale getiriyor durumu;

MADDE 14 - Kaza Soruşturma Kurulu

Ulaştırma Bakanlığı, havacılık alanında uzman kişilerden seçilecek bir kurulu, Kazanın soruşturma için görevlendirir. Bu kurul kazanın nedenlerini ve oluş şeklini açıklığa kavuşturmak ve sivil havacılıkta can ve mal güvenliğinin sağlanması bakımından kazaların tekrarına engel olmak amacı ile hava araç kazalarının ayrıntılı inceleme ve soruşturmasını yapar.

a) Gereğinde, küçük kazaların soruşturulması için; Ulaştırma Bakanlığı tarafında, kazanı mahiyetine göre aşağıda belirtilen ihtisaslı personelden oluşan bir soruşturma kurulu teşkil edilerek görevlendirilir.

(1) Kontrol pilotu,

(2) Uçuş emniyet ve kaza kırımı uzmanı,

(3) Uçak mühendisi veya uçak bakım uzmanı,

(4) Gerekli ise hava trafik uzmanı.

b) Büyük kazaların soruşturulması için, Bakanlık onayı ile, kazanın mahiyetine göre aşağıda belirtilen ihtisas sahalarında lüzumlu görülenlerden oluşan bir soruşturma kurulu teşkil edilir ve görevlendirilir.

(1) Kurul Başkanı,

(2) Kontrol Pilotu,

(3) Uçuş emniyet ve kaza-kırım uzmanı,

(4) Uçak mühendisi veya uçak bakım uzmanı,

(5) Hava trafik uzmanı,

(6) Havaalanı tesis ve kolaylıkları uzmanı.

(7) Haberleşme uzmanı,

(8) Meteoroloji uzmanı,

(9) Hareket ve yer işletme uzmanı,

(10)Gerek görülen diğer uzmanlar.

Alanında uzman kişilerin tarifi, SİVİL HAVACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ HAVACILIK UZMAN YARDIMCILIĞI VE HAVACILIK UZMANLIĞI SINAV, GÖREV, ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI HAKKINDA YÖNETMELİK ile tarif edilmiş kanun gereği mevcut kadroya atanmışlardan başkası olamaz.

Bu kanun kapsamı dışında resmen Uzman payesine bir tek bu arkadaşlar SHD-T-44 Uçuş Harekat Uzmanı (DİSPEÇER) Lisans Yönetmeliği ile sahiptirler.

Bunun dışındaki 1 den 9’a kadar herkes devlet memurudur ve uzman kadrosundadırlar.

Devletin dışından, yani havacılık sektöründe ve bizzat sahasında çalışmakta olan ve/veya bilgi ve görgüsü ile saygı ve övgü ile anılan birilerini bu listeye dâhil etmek ve doğru olanı yapmak için bir yönetmelik, tarif, kıstas ve sınır daha belirlenmemiştir.

Meslek olmayınca uzman da olmayacaktır.

Meslek ve uzman ilişkisi üzerine birçok yazı yazdım, düşüncelerimi aktardım.

Bu konu üzerinde fazla durmak istemiyorum.

Asıl amacım konuya hukuksal yaklaşmak ve çözüm için çareler aramak.

Sevgiler

Servet BASOL

100529