En yüksek, en uzun…

Çin'in Tibet bölgesinin uzak ve engebeli arazisinde yer alan Qamdo Bamda Havalimanı, havacılık altyapısı alanında benzersiz bir ayrıcalığa sahiptir. Etkileyici 5.500 metre (yaklaşık 18,045 feet) uzunluğuyla dünyanın en uzun ticari pistine ev sahipliği yapma unvanına sahiptir. Bu olağanüstü mühendislik başarısı, insan yaratıcılığının ve dünyanın en zorlu ortamlarından bazılarında hava yolculuğunu kolaylaştırmak için üstesinden gelinen zorlukların bir kanıtıdır.

Deniz seviyesinden 4.334 metre (14,219 feet) yükseklikte bulunan Qamdo Bamda Havalimanı, düşük oksijen seviyeleri ve Tibet Platosu'nda yaygın olarak görülen sert hava koşulları da dahil olmak üzere zorlu koşullar altında faaliyet göstermektedir. Bu engebeli arazide böylesine geniş bir pistin inşası ve bakımı için titiz bir planlama, yenilikçi mühendislik çözümleri ve çevrenin yarattığı benzersiz zorlukların derinlemesine anlaşılması gerekiyordu.

Qamdo Bamda Havalimanı'ndaki pistin uzatılmış uzunluğu birkaç amaca hizmet etmektedir. Öncelikle, boyutları ve ağırlıklarını karşılamak için daha uzun pistlere ihtiyaç duyan geniş gövdeli jetler de dahil olmak üzere büyük ticari uçakların güvenli bir şekilde kalkış ve iniş yapmasına olanak tanır. Ayrıca, pistin uzunluğu, olumsuz hava koşullarında veya acil durumlarda çok önemli olan, yolcuların ve mürettebatın güvenliğini sağlayan geniş bir hata payı sağlar.

Qamdo Bamda Havalimanı'ndaki dünyanın en uzun ticari pistinin varlığı, pratik işlevselliğinin ötesinde, Çin'in havacılık endüstrisinin özlemlerini ve uzak bölgeleri dünyanın geri kalanına bağlama konusundaki kararlılığını da simgeliyor. Böylesine uzak bir yerde faaliyet göstermenin doğasında var olan lojistik ve coğrafi zorluklara rağmen, havalimanı Tibet'e açılan bir kapı görevi görerek turizmi, ticareti ve dış dünyayla bağlantıyı kolaylaştırıyor.

Qamdo Bamda Havalimanı'nın rekor kıran pisti, coğrafi kısıtlamaların üstesinden gelmede yenilikçilik ve kararlılık ruhunu somutlaştıran, havacılık altyapısında dikkate değer bir başarı olarak duruyor. Hava yolculuğu gelişmeye ve genişlemeye devam ederken, dünyanın en ücra köşelerinde bile daha fazla bağlantı ve erişilebilirliğin önünü açan bu tür mühendislik başarılarının önemi abartılamaz.

Bu havalimanı, 2011 yılında yine Tibet'te bulunan 14,418 ft (4411 m) yükseklikteki Daocheng Yadang havalimanı tarafından geçilene kadar dünyanın en yüksek havalimanı olmuştur.

La Paz'daki El Alto havaalanı 13,325 ft (4061 m) MSL'dedir ve 13,123 ft (4000 m) piste sahiptir.

Qamdo Bamda artık dünyanın en uzun pistine sahip değil. 5500 metrelik pist bir süre önce kapatılmış ve orijinal pistin bozulması nedeniyle yerine 4500 metrelik yeni bir pist inşa edilmiştir. En uzunları Shigatse Peace (yine Çin'de)

ve Rusya'daki Ulyanovsk'ta bulunan 5000 metrelik pistler.

Ulyanovsk Vostochny Havaalanı (ULY) 16,404 feet uzunluğunda. Bu havaalanı dünyanın en uzun pistine sahip olmasına rağmen sadece bir kapısı var ve bir yılda çoğu uluslararası havaalanının bir günde (ya da birkaç saatte) taşıdığından daha az yolcu taşıyor.

Adı	AMSL	R/W - Uzunluğu
Daocheng, Sichuan, China	4,411 m / 14,472 ft	16/34 - 4,200m, 13,780ft
Qamdo Bamda, China	4,334 m / 14,219 ft	14/32 - 4,500m 14,764ft
El Alto, La Paz, Bolivia	4,061 m / 13,325 ft	10R/28L, 4,000m, 13,123ft
Shigatse, Tibet A.R.	3,782 m / 12,408 ft	09/27, 5,000m, 16,404ft
Ulyanovsk, Ulyanovsk Oblast, Russia	77 m / 253 ft	02/20, 5,000m, 16,404ft.

Dünya'nın her yerinde uçak uçarken Çin'in Tibet bölgesinde hiç uçak olmadığını görürsünüz. Bunun nedeni ise Tibet için kullanılan "Dünya'nın çatısı" benzetmesinde saklı. Tibet deniz seviyesinden yüksekliği ortalama 5,000m’yi bulan ve içerisinde Dünyanın en yüksek dağı Everest Tepesini de barındıran bir coğrafya. Yolcu uçaklarının kabinleri basınçlıdır. Bu basınç sisteminde bir arıza meydana geldiğinde yolcuların nefes alıp verebilmesi için oksijen maskeleri devreye girer. Oksijen sistemi ortalama 15-20 dakika yeterlidir. Bu nedenle kabin basınç sisteminde bir arıza meydana geldiğinde, pilotlar 3 bin metre irtifaya inerler ki herkes rahat nefes alabilsin. İnsanların yeterli oksijen alma seviyesi (3,000-3,300m) 10,000-11.000ft’e kadardır. Tibet bölgesinin çoğu yerinde yükseklik ortalama 5,000 metre civarındadır. Tibet'in coğrafi yapısından dolayı Tibet’in üzerinden hiç uçak geçmez. Bir de Tibet’te yaşayanları, onların yolculukları ve dahası turizm açısından çok sık ziyaret edilen bir yer olduğu düşünüldüğünde, bu zor bölgeye uçuş yapabilmek için ticari uçaklara ayrı bir eğitim görmeden gelmeleri yasaklanmıştır. Her bir havayolu, Tibet uçuşları için gerek uçak gerekse de ekip olarak hazırlanmak zorundadır. Burası için eğitim almamış pilotlar, buraya uçamazlar. İnsanların yeterli oksijen alma seviyesi (3,000-3,300m) 10,000-11.000ft’e kadardır. Kabin basıncını kaybeden uçaklar, en kıza sürede 10.000ft irtifaya inerler. Tibet için bu irtifaya inmek olası değildir. Bunun gibi yüksek irtifalarda bulunan her havalimanı, özel eğitim ve müsaade ile ticari uçuşlara izin verir. Her havayolu zaten bu donanım ve eğitim gereğini sağlamadan zaten uçmaz.

Uzakdoğu, her zaman merak ettiğim bir kıta olmuştur.
Kim bilir, belki bir gün…!

https://servetbasol.com

240916