Yaratılan Gerçeklik

Fransa'da çok sıcak geçen yaz nedeniyle, Paris'te yalnız yaşayıp sıcaktan ölen yaşlıların tespiti ve toplanması sorun olmuştu. Ancak, çürüme kokusu duyulunca müdahale edilebiliyorlardı ki bu da en son istenendi. Ne taşımak için yeterli araç, ne de muhafaza için yeterli ceset torbası ve morg mevcuttu. Bu duruma bir çare bulmak için bir daha olursa kaç araca ve ceset torbasına ihtiyaç olabilir diye varsayımsal yapılmış bir çizelgeyle hesaplanmaya çalışıldı. Bu tabloda özetle sıcaklık 40ºC, nem %50 ise hissedilen sübjektif sıcaklık 55ºC olacaktır şeklinde yaklaşım mevcuttu, sebebi de şu kadar ceset torbası ve araca gerek olacaktır tahminine ulaşmak içindi. Yani tamamen sübjektif olduğu herkes tarafından kabul edilen bir durumdur.
(Bknz: http://www.mgm.gov.tr/genel/sss.aspx?s=hissedilensicaklik)

"Bu gün hissedilen hava sıcaklığı 16 derece olacak", ve artık bunu bile yadırgamıyorsunuz.

Kimse "Benim ne hissedeceğimi sen bana nasıl söylersin" demiyor ve asıl sıcaklığı merak bile etmiyor.

Üstelik böyle ne bilimsel, ne de Meteorolojik formül yok. (Hisler formüle edilemez zaten).

Kavramlar ile beynimize öyle bir giriyorlar ki, ne olduğunu anlamaya fırsatınız olmuyor.

“ICAO Uluslararası Standart Atmosferi” betimlemesi bile, Meteoroloji için ayrı bir kavram ile bağıl bilim sisteminin yaratıldığını anlatmaktadır.

Bunun nedenleri içerisinde uçak performansı ve uçakta kullanılan ölçüm cihazlarının ayar (calibration) özellikleri ön plandadır.

Kabul edilen ortalama model, orta enlemlerde benzerlikleri aşağıdaki öngörü listesi ile geçerlidir;

Ø Kuru hava atmosfer boyunca mevcuttur

Ø Ortalama deniz seviyesi basıncı 1013,25 mPa dır,

Ø Ortalama deniz seviyesinde ısı +15ºC (288 K) dir;

Ø Tropopoz 36,090 ft (11 km) de ve bu seviyede basınç 226,3 hPa dır;

Ø Tropopoza kadar ısı düşme oranı her Km’de 6,5C ya da her 1000 ft’de 2C

Ø36,090 ile 65,600 ft arasında ısı -56,5 C dir ve değişmez.

Bazı Standard basınç seviyeleri karşılığı gösterilen Uçuş Yükseklikleri ve Seviyeleri, havacılıkta harita çizimlerinde kullanıldıklarından A (Altitude) ve FL (Flight Level) olarak belirtilmiştir.

Burada fark edilecek ilk şey, Basınç Düşme Oranı 850 hPa ya kadar her 30 feet için 1 hPa ve sonra 650 hPa ya kadar bu 40 feet, 450 hPa ya kadar 50 feet, 300 hPa ya kadar 75 feet ve bu böyle devam ediyor. Bu nedenle her 1 hPa için 30 feet düşer sözünü 10,000 ft e kadar doğru kabul ederiz.

Istasyon basıncı yanısıra, deniz seviyesi basıncı ile Altimetrik basınç kavramları yaratılmış ve kullanılmaktadır.

ISTASYON BASINCI, gözlemin yapıldığı yerdeki gerçek ölçülen basınca denir.

QFE, bu basıncın, o meydan yüksekliğine göre ayarlanmış değerine denir ki uçak yerde iken yükseklik 0 (Sıfır) okunsun.

QNH ise, ISA şartları olarak kabul ettiğimiz ortama denir. Uçak yerde iken, meydanın deniz seviyesinden olan yüksekliğini gösterir.

Bunun gibi, Görüş kavramı da değişiktir ya da değişik düzende görüş kavramları yaratılmıştır.

Görüş, (visibility) gündüz çıplak göz ile ufka doğru görülebilen ve tanımlanabilen kara renkli en uzak nokta ile ifade edilir.
Gece ise orta yoğunlukdaki ışıktır.

Uçuş görüşü (flight visibility) ise, uçuş sırasında pilot kabininden ileriye doğru görülebilen ortalama mesafedir.

Eğimli görüş (slant range visibility) ise, pilot kabininden yere bakıldığında yere doğru olan görüş mesafesine denir.

Yer görüşü (ground visibility) ise, rasatçının meydan çevresinde görebildiği en düşük mesafeye denir. (360 derece bakarak)

Pist Boyu Görüşü (runway visual range) ise, ilgili pist boyunca görülebilen en yakın mesafeye denir.

Bunun gibi VMC ve IMC kavramları, tarifleri ile birlikte yaratılmıştır.

Görüleceği üzere, Havacılık Meteorolojisi, belirli standartlar üzerine kurulu bir bilim dalıdır.

Bunlara ilave şu dört seviye haritaları kullanılır;

Significant Weather Chart, 500, 300 ve 200mb.

Yerde ve havada olmak üzere, yatay ve dikey her türlü hava akımı, ısı, basınç, nem ve sürat, görüş ve hadiseler uçuşu etkiler.

Uçaklardaki cihazlar ve yerden atılan radyo sondalar ile önceden bilmek, uçuş emniyetidir.

Anlık tespitler, bizim ileriye dönük öngörümüzü destekleyecek olan verilerdir.

Havacılık Meteorolojisinde sanat, öngörü (Forecast) üzerine TAFOR ile belirli aralıklarla yapılır.

Hava kütlelerinin oluştuğu yerler bellidir. Bu akımların seyirleri de belli bir düzeni takip eder.

Ülkemize hava kütleleri, Gröndland üzerinde oluşup güney doğuya doğru seyrederek gelir. İzlanda’da Meteoroloji Tahmin Yüzdesi %100 dür. Ingiltere de bu %95’e düşer. Almanya’da %85 dir, manş denizindeki akıntı, sistemi değişik bir şekilde etkiler.

Türkiye de ise bu oran %76 larda dolaşmaktadır. Sistem bir okyanus, bir Labrador, bir Avrupa kıtası ve bir de boğaz aşarak ülkemize gelir.

Azor ve Sibirya basınç sistemleri, her seferinde bu kütleyi hırpalar.

Küresel ısınmadan dolayı hala alçak basınç merkezi Grönland civarlarındadır ve daha aşağıya inememiştir.

Havacılık, yöresel de olmak zorundadır. Adyabatik ısınarak dağı aşan sistemin normal ısınma karakteri ile dağın öbür tarafına inişinde, karakterinin tam tersi bir etki yapacağı da göz önüne alınmalıdır.

Havacılık Meteorolojisi, belirli standartlara dayalı olarak yapılır ve ölçümler, üç boyutlu olmak zorundadır. Her zaman bu üç boyut, detaylı olarak ölçülür ve boyut boyut önceden belirlenen kıstaslar çerçevesinde yayınlanır.

Bu nedenlerle özgün, bilimsel ve gerçekçidir.

Yine de bu günlerde yağmur yağmıyor ise, şemsiyenizi yanınıza alınız.

Yağıyor ise, siz bilirsiniz..!

Sevgiler

160207