Passenger
Initiated Evacuation
Örnek gösterilecek iki kaza vardır ki uçağı boşaltma talimatı hiç verilmediği
için yolcular ölmüşlerdir.
Birisi Orly’deki Varig
kazası, ki uçucu ekip ve bir yolcu kaçabilmiştir,
diğeri de Saudi Arabian
kazası, 391 kişi ölmüştür.
Varig, 707-354C,
11 Tem 1973:
Sağ arka tuvalette başlayan yangın kabine
yayılmış ve pilot Orly 07 piste acil iniş yaparken
pistten 5 km önce tarlaya inebilmiş, yoğun dumandan göz gözü görmez durumda ve
gaz zehirlenmesinden kayıplar olmuş, çok az kişi kurtulabilmişti.
Saudi Arabian Airlines, Lockheed L-1011-200, 19 Ağustos 1980:
Kalkışta fark edilen C3 kompartman yangını sonucu kalkış meydanına dönüp inen pilotlar,
kabine “not to evacuate”
uçağı boşaltmayın talimatı vermişler, durduklarında ise sol motoru bile
susturmadıkları görülmüş ve durumun ciddiyetinin farkında olmadıkları için uçağı
boşaltma emri vermeyen pilotlar yüzünden dışarıya kaçmak isteyip oksijen
maskelerini çıkararak kapıya hücum eden tüm yolcular, kapılar açılmadığı için ısı
ve zehirli gaz nedeniyle ölmüşlerdir.
Bu her iki kazada da pilotlar başarılı iniş yapmışlar ama yolcular,
tahliye talimatı alamadıkları için ölmüşlerdir.
Halbuki kapıları açıp kaçabilirlerdi!
Peki, neden talimat beklediler?
Kendi becerilerine ve akıllarına güvenmedikleri için mi?
Uçaklar iniş sonrası patlamamıştı.
Ayrıca uçağı boşaltma talimatının alınmadığını bir durumda siz ne
yapardınız?
THY Katmandu rule kaçırması sonrası sanırım pilotun
bir anonsunda (… station) gibi
bir ifade duyuluyor (ben çözemedim..).
Hostes ise mikrofon kullanmıyor, boşaltma talimatı vermiyor, aksine bağırıyor;
“Keep your seat
belts on.”. Bknz, video 3:12.
Yolcuların tepkisi ise ilginç!
Kemerlerini çözüyorlar, baş üstü dolaplardan kişisel eşyalarını
alıyorlar, sonra da sırayla uçağı terk ediyorlar.
Bu arada ön sağ ve sol kapıda “slide” açılmamış.
Havacılıkta bunun adı “Passenger Initiated Evacuation”.
Yolcunun Başlattığı Boşaltma.
Böyle bir olayın meydana gelebilmesi için kabin ekibinin “incapacitated”, kendilerine bile bakamayacak kadar “aciz
durumda” olmaları gerekir.
Tümünün de öyle olmadığı durumlarda, pilotlardan da bir ses çıkmıyorsa,
öndeki ya da arkadaki görevlinin, uçak durduktan sonra ister mikrofondan ister yüksek
sesle; “Kemerlerinizi çözün ve derhal uçağı terk edin” diye bağırması ve durumu
kontrol altına alması çok önemlidir.
Bunun aksi durumların uygulaması da mevcuttur.
Hiç gerekmediği hallerde yolcuların uçak boşaltma eylemini başlattıkları
da görülmüştür.
Bir yolcu, iniş
sonrası takside, motorun egzoz gazının tutuşmasından çıkan kısmi alevi görüp
kanat üstü pencereyi açarak uçaktan çıkmak istemiş ama kabin ekibinin
müdahalesi ile yolcuya engel olunup, panik önlenmişti.
Elbette önlenmese
idi yolcular hareket halindeki uçaktan atlayınca yaralanma ve hatta ölümle sonlanabilecek
gereksiz bir durum yaşanabilecekti.
Bilindiği üzere
motorlardan zaman zaman bu tür alevler çıkmakta ve bu
da güvenliği etkilememektedir.
Burada önemli olan el
kitaplarında ne yazdığı, Hostes olmak için aranan nitelikler de değildir.
Burada gerek
duyulan nitelik aklı selim’dir.
THY 2015 Hostes alım
ilanı;
Genel Koşullar
-T.C. vatandaşı olmak
-01/01/1986
ile 31/12/1991 tarihleri arasında doğmuş olmak
-En az lise mezunu olmak
(Yurtdışındaki okullardan alınan lise diplomaları için denklik belgesi ibrazı
gerekmektedir.)
-İyi derecede İngilizce bilmek
-Adli Sicil Kaydı ve Adli Sicil Arşiv
Kaydı bulunmamak
Sağlık ve Fiziki Koşullar
-160-180 cm. arası boya sahip olmak
(Boy-kilo orantılı olmalıdır.)*
-Sağlık durumu uçuşa elverişli olmak
(Seçme süreçlerinde başarılı olan adaylarımızdan işe başlama aşamasında
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nce yetkilendirilmiş sağlık kurumlarından
sağlık durumlarının uçuşa uygun olduğuna dair rapor almaları ve raporlarını THY
A.O. Sağlık Müdürlüğü işyeri hekimlerine onaylatmaları gerekmektedir.)
-THY A.O. Kabin Memuru üniforması
giyildiğinde, vücudunun görünecek yerlerinde dövme, piercing,
yara izi vb. bulunmamak
-Daha önce THY A.O. veya diğer
havacılık kuruluşlarındaki uçuş görevlerinden disiplinsizlik veya sağlık
nedeniyle ayrılmış olmamak
*Boy-kilo ölçümleri, THY A.O. veya
THY A.O.’nun belirleyeceği kurum/kuruluş tarafından
yapılacaktır.
Bu ilanda sıralanan
şartlardan sadece boy sınırlaması, uçakların özellikleri açısından gereklidir.
Boy-kilo oranı da
bu kapsama girer.
Bence asıl önemli
olan bir şart, bu güne kadar hala kayda geçmemiştir;
-Yüzme bilmek.
Yaşamda ve eğitimlerde
“ditching” diye bir konu vardır ve yüzme
bilmeyen bir hostes hemen “kurtarılacaklar” listesine eklenir ve ekibi bir
eksik bırakır.
Aklı selim deyince bu ilanda ve daha başka şirketlerin
hostes alım ilanlarında hiç ön şart sayılmayan yüzme bilme şartının eksikliği
aklıma geliverdi.
Meslek olmayınca
meslektaş, meslektaş olmayınca da uzman olmayacağı tezimi hatırladım.
Bir de bu tezden
yola çıkarak yazmış olduğum “Hubris
” yazımı.
“Hubris” eski Yunan’da genel olarak iktidardakilerin, kendi
yeteneklerini olduğundan fazla görüp gerçek ile bağlantı kaybı yaşadıklarını
ifade etme anlamında kullanılırdı.
Aşırı gurur
ve kibrin oluşturacağı tehlikelere karşı bizi uyaracak kitap, makale ve
çalışmalar elbet var.
Bu çalışmalar
hep “Hubris” karşısında tevazu, sadakat ve ilhamı
kanıt olarak sunar. Biz de uyumlu, üretken takım çalışması oluşturarak gerçekçi
yaşam sürdürüp, personel devrini azaltmayı amaçlayıp hem kendimize hem de
arkadaşlarımıza yardımcı olduk. Böyle davranmasak, belki hiç birimiz aynı
şirkette iki yıldan fazla kalamazdık!
Yöneticilerin
önce şunları bilmeleri gerekli;
-Ne
bilmediğini öğren!
-“Dünyaları
ben yarattım” dürtüsüne karşı koy!
-İlgili
yeterlilik ve uzmanlığa sahip olanlara güven!
Anlaşılan biz
“eskiler”, işimizi çok ciddiye almışız.
Anlattıklarımız
hikaye gibi geliyor ya da hikaye imiş gibi
anlatıyoruz.
Ne de olsa eski
bir deyim var;
“Eskiye rağbet
olsa bit pazarına nur yağardı” diye.
Ya da;
“Ne kadar
bilirsen bil; söylediklerin karşındakinin anladığı kadardır.”
Mevlânâ Celaleddin-i Rumi
Sevgiler
150405