KALİTE ÜZERİNE
Kalite
ve Havacılık Kalitesi ayrı şeyler.
Islak
Damga saçmalığının yanlışlığı için harcadığım enerjiyi şimdi hatırlıyorum da.
İlk
defa bir Prof’un kitabında görmüş ve otomobil sanayi
için hazırladığı bu çevirimsi kitapta daha 6+2 özgünlük kuralını bilmediği için
kendince böyle bir usul yaratmış olmasını hayretle karşılamıştım.
Elbette
Kalder’de ilk Havacılık Kalitesi Bölümü kurup,
ekonomik olarak verimsiz, eğitim olarak uzun oluşu nedeniyle 3 hafta içerisinde
kaldırılışını saymıyorum.
Bağdat
Caddesi’ndeki eski merkezde ilginç anılarım var.!
MYO’larında
gördüğüm ise sadece yetersizlik.
Elbette
önce Kalite öğretilmeli, sonra Havacılık Kalitesi.
Bu Havacılık Kalitesi işi biraz sıkıntılı.
Nedeni
ise sanayi ile ilgili.
Sanayileşme
geçmişimize bakarsak;
1438
Gutenberg - Matbaa
1600
Newton - Teleskop
1718
Dokuma Tezgahı
1720
Dokuma Sanayii
1730
Sanayileşme - Lale Devri
1769
James Watt - Buharlı Makine
1800
Alessandro Volta - Batarya
1825
Telgraf
1839
Fotoğraf Makinesi - Tanzimat
1856
Çelik İşleme Fabrikası - Islahat Fermanı
1876
Marconi Telefon - I. Meşrutiyet
1880
Edison - Ampul
1885
Daimler - Benzinli Motor
1894
İlk Otomobil Trafiğe Çıktı - Baytar Mektebi İlk Mezunlarını Verdi
1895
Radyo, Telsiz ve Sinema
1897
Rudolph Diesel - Dizel
Motoru
1898
Ses Kayıt Cihazı
1898
Uçak Uçtu
1902
Klima
1904
Çamaşır Makinesi
1907
Helikopter Uçtu - II. Meşruiyet ilanı
1914
Buzdolabı - I. Dünya Savaşına girdik
1926
Almanlar Roket icat etti - Atatürk sanayileşmeyi başlattı
1929
Bulaşık Makinesi – ANK.IST telefon hattı çekildi
1930
Teleks
1935
Radar ve Televizyon - Kayseri Bez Fabrikası Kuruldu
1937
Turbo Motor – Demir Çelik Fabrikası Temelleri Atıldı
1942
Bilgisayar
1944
Füze
1945
Marshall Yardı için Uçak Üretimini durdurduk.
1954
Nükleer Santraller yapıldı - İlk Hidro-elektrik
santrali yaptık
1960
Lazer bulundu - 27 May Darbesi yaptık
1973 Cep Telefonu yapıldı -
Anadol marka otomobil üretmeye başladık.
Kalite
(Qualites) Latince "nasıl oluştuğu"
anlamına gelen "qualis" sözcüğünden
üretildiğini esas alıp fazla derine girmeden ilk sıralayacağım bunlar.
Her nekadar ünlü Hammurabi Kanunlarının 229. maddesi kalitenin ilk örneği olsa da, şu söz asla unutulmamalıdır.
Quis custodiet
ipsos custodes -
Denetçileri kim denetleyecek!
Asırlar önce söylenmiş
olan bu söz, insan olgusunun en güzel tanımıdır.
1960’dan
sonra “insan bazlı” yaygınlaşan bu anlayış, günümüzde
hemen her konuda insanı ikinci plana atan tavrın başarısız olduğu gerçeğini
görmemizi engelleyemez.
Bizler insanımızı nasıl yetiştirirsek o doğrultuda verim
alırız.
İyi bir meslek sahibi, kendi kendini denetleyen,
denetleyebilendir.
Havacılıkta meslek kavramı olmayınca “gibi” davranmak ortaya
çıkmaktadır.
SMS,
bu tip davranışları düzeltmek için ortaya çıkan ve ICAO Ek’lerinin sonuncusudur.
Bu
yazımda iki konuya değineceğim.
Kavramlar
Kalite Eğitimi almış her bir denetçinin, içinde bulundukları
iş koluna göre değişik görevleri vardır.
Sorumluluklarından bahsedemezsiniz. Ne yazılı (ISO'da) ne de geleneksel anlamda kalite bölümünün şimdiye
kadar hiçbir sorumluluğu olmamıştır.
(SHT 121-23 Mad.5.(b) de Kalite Yöneticisi’nden “Yetkili”
diye bahsedilir!)
Nedeni çok basit, çünkü Kalite Bölümü’nün yürüteceği Kalite
Yönetim Sisteminde yazılı sorumluluklar vardır ve Kalite Bölümü, bu
sorumlulukların yerine getirilip getirilmediğini belgelemekle
görevlendirilmiştir.
Asıl
görevi “tespit” olan bu bölümün karar verme yetki ve sorumluluğu yoktur.
Birçok
defa rastladığım “tatmin olma” ve “ikna olma” gibi sözlerin yersizliğini
yinelemek isterim.
Denetim,
belge toplama görevidir ve denetçi, denetime gittiği bölüm için sorduğu sorunun
“belge” sini toplar ve raporunu “değerlendirilmek” üzere bölüm müdürü ve Genel
Müdür’e sunar.
Denetçi,
yargılama yapma ya da ikna olma gibi kişisel yetki ve sorumlulukla
donatılmamıştır. Asli görevi “ayna” vazifesi görmektir.
Havacılıkta
“Customer Satisfaction”
diye bir kavram yoktur.
Havacılıkta
“Requirement Fulfillment”
vardır.
Belgeler
en güvenilir “ayna”lardır. Elbette doğru soru sorulduğunda.!
Kararı
“sorumluluk taşıyanlar” verecektir.
Denetim
Birçok
yazı ve talimatlarda “Planlı ve Plansız Denetim” tanımları kullanılmakta.
Havacılıkta bu tanımların “kullanım” yerleri ve
“tarifleri” yeterince doğru belirtilmemekte ve yerinde kullanılmamakta.
Havacılıkta
“Planlı Denetim”, Kalite bölümünün, diğer bölümlerden gelen denetim sahası ve
yıllık denetim ihtiyacına göre yapılacak olan denetimlere denir.
Uçuş
İşletme Ocak ve Eylül aylarında “Uçak Kütüphanesi” denetimi, Şubat ve Ekim
aylarında “Simülatör Planlama” denetimi, Haziran ve Ağustos aylarında “SOP
Uygunluk” denetimi planlayabilir ve bu denetimlerin gerçekleştirilmesini Kalite
bölümünden isteyebilir.
Teknik
bölüm de Ocak ve Eylül aylarında “Teknik Kütüphane” denetimi, Nisan ve Haziran
aylarında “Teknik Depo Envanter” denetimi, Şubat ve Kasım aylarında “Teknik
Eğitim” denetimi, Haziran ve Ağustos aylarında “İş Gücü Planlaması” denetimi
talep edebilir.
Yer
işletmenin ve diğer bölümlerin de elbette ihtiyaç duyduğu yıllık denetim
talepleri olacaktır.
Bu
tip yıllık denetim taleplerini gerçekleştirmek için çizelge yapıp, denetçileri
seçip, Denetim Kontrol Formlarını bölümlerden isteyerek, tarihlerini karşılıklı
tespit etme ve denetimleri organize görevi Kalite Müdürlüğü’nündür.
Kalite
Müdürlüğü, kendi başına denetim planlayamaz, yetki ve bilgisi olmadığı bir saha
için Denetim Kontrol Formu hazırlayamaz.
Hazırlayacağı
her Denetim Formu, ICAO, Eurocontrol, SHGM ve Şirket
Elkitabı kuralları ötesine geçemez ve bu tip denetim, daha kuruluş ve ilk sene
denetimleri dışında başka işe yaramaz.
Plansız
denetim ise, talep edilen ve talep eden bölümün ilgili sahasında ortaya çıkan
bulguların giderilmesi sonrası, ya da hesapta olmayan bir olay/kaza sonrası
gelişmelerin “Kök Neden”lerini bulmak için yapılan denetimlere denir.
Bir
şirketin normal (ortalama) lastik değişim süresi azalmaya başlamışsa, bunun
nedenlerini (Kök Nedeni) bulmak için yapılacak olan denetime “Plansız Denetim”
denir.
Takip
edilen motorlar arasından birinin EGT değerinin biraz da olsa yüksek olması
“Plansız Denetim” için bir nedendir.
Belirli
bir hattaki “Yolcu Doluluk Oranı”nın düşmesi, ayrı bir plansız denetim konusu
olacaktır.
Denetimler,
hem “Requirement Fulfillment”
için, hem de “Parasal” nedenlerle yapılır. Biri diğerine tercih edilmez.
Henüz bu kapsam ve kavramda
gerektiği gibi çalışan bir şirketten söz etmek pek mümkün değil.
Ülkemizde
sanayi gelişimi ve bu hafta itibariyle duyurulan haberi:
“Liselerde okul
çeşitliliğini azaltmayı hedefleyen Milli Eğitim Bakanlığı, 22 farklı meslek lisesinin
statüsünü ‘Anadolu’ lisesi olarak değiştiriyor.
Önümüzdeki yıldan itibaren bu
liseler ‘mesleki ve teknik Anadolu lisesi’ olacak. Bazı liselerde ise karma
eğitim olmayacak, sadece kızlar okuyacak.
Milli Eğitim Bakanı
Nabi Avcı’nın illere gönderdiği genelgede, “mesleki
ve teknik ortaöğretimde okul çeşitliliğinin azaltılması” istendi.”
Köy
Enstitüleri’nden sonra Meslek Liseleri de tırpana uğrayacak. Meteoroloji Meslek
Liseleri kapandığından beri, Havacılık Meteorolojisi nasıl önlenemez bir düşüş
göstermişse, birçok meslek artık Üniversitelerde öğrenilecek gibi görünüyor.
Kalite
bunun neresinde derseniz ben bilmem, bilemem.
Yalnız
bildiğim bir-iki okul var;
Emirates Aviation College
The college is licenced by the
UAE Ministry of Higher Education & Scientific Research, as well as the UAE General Civil Aviation Authority.
In addition, it is a branch of the American
Institute of Aeronautics
& Astronautics and an Edexcel (UK) approved centre.
Bangladesh Civil Aviation High School
Civil Aviation High School is a school situated in Kawlar, New Airport, Uttara, Dhaka, Bangladesh.
It is recognized by the Ministry
of Education of the People's Republic of Bangladesh and Secondary and Higher
Secondary Education Board
of Dhaka.
Currently, it is directed by Civil Aviation
Authority of Bangladesh.
Bakalım
Sivil Havacılık Komisyonu Eğitim Çalışma Grubu ne sonuca varacak.
Sevgiler
140505