Uçuşun Çeşitleri

Nedenini ve nasılını bilmediğimiz ya da araştırmaya üşendiğimiz birçok şey, anlamı dışında Türkçemizde yer etmekte sonradan bunu değiştirmek mümkün olmamaktadır.

Tıraş Bıçağı demiyoruz Jilet ‘Gillette’ diyoruz.

Mazbut denince çok önemli sanırız, "Çok mazbut adam" diye birini överken Araplar kahve siparişini "benimki mazbut olsun = orta olsun" diye yaparlar.

Havayolu İşletme Lisansları Yolcu, Kargo, Yolcu ve Kargo, Hava Taksi, vs diye isimlendirilerek verilir.

İşletme (uçuş) çeşitleri ise değişiktir (yaklaşık 17 çeşidi vardır) ve Charter bunlardan sadece biridir.

THY kurulduğundan buyana ve halen Charter uçuşu da yapmaktadır. Ama kendisi yine bir havayoludur.

Charter Havayolu diye bir kuruluş çeşidi yoktur. Havayolları Charter uçuşu da yaparlar.

İletişimin zor olduğu dönemlerde acenteler, çeşitli yapılanmalarının avantajlarını kullanarak, Charter uçuşları için Havayollarının uçaklarını kiraladılar. Kimileri yolcu tiplerine göre İşçi, kimileri Turist, kimileri Karışık Charter (kiralık) uçuşları gerçekleştirdiler. Acente ağı güçlü olan bazı milli havayolları, kardeş Havayolu kurarak, ilave uçaklar ile piyasaya girmişlerdir.

Piyasaya üç temel amaç ile girildi.

1- Düşük profilli mevsimsel ve bölgesel uçuşlardan pay kapmak için,

2- Uçak satarak ya da filo kurarak gelir elde etmek için.

3- Kuvvetli acenteler, kendi yolcularını taşımak için.

1.ci maddeye ilk Lufthansa, İspanya ve Türkiye'de kurduğu paravan Havayolları ile başlamıştır. İki uçağı var iken bir yaz 11 Lufthansa uçağına SunExspress adı altında Türkiye için permi verildiğini yaşadım.

2.ci maddeyi de Avrupa’nın 5 değişik bölgesinde AirLingus girişimi ile kurulan Pegasus gibi Havayolları. O dönemlerde uçak satışında tekel idi İrlandalılar ve kurdukları şirketlere uçaklarını istedikleri gibi kiralıyorlar idi.

3.cü maddeye İstanbul, Toros, Onur, Holiday vs. gibi acente sahibi girişimciler örnektirler.

Sivil Havacılık Kuralları gevşek olmadığından, tarifeli uçuşların getireceği sorumluluktan kaçmak için, hep özel yani kiralık adı altında (charter) sefer yapmalarının sonucu, Uçuşun tipi, Havayolunun çeşidi gibi algılandı.

Bu gün THY Charter Müdürlüğü, halen en verimli çalışan müdürlüklerden biridir.

Havayolları artık pazarlama sıkıntısı çekmemektedirler. Hatta Tarifeli uçmanın ekonomik yararını sevdiklerinden tarifeli uçuşları, kiralık (charter) uçuşlardan daha fazladır.

Düşük Maliyetli Havayolu da bir işletim terimidir. Kuruluşuna göre bir havayolu ya yolcu, ya kargo ya da ikisini birden taşıyacaktır. DMH diye bir çeşit yoktur, işletme düzeni vardır. Bu düzende ücretsiz ikram veren Atlasjet de bir düşük ücretli havayolu olabilir ve Charter uçuşlarına ise halen devan etmektedir ve edecektir de.

Teknolojinin gelişmesi ve bizim bu teknolojiye ayak uydurmamız dil bilgimiz ile sınırlı olunca, hala -otoban- demeye devam etmemiz gibi (oto yol desek çok mu türkçe?) terimler, isim haline gelmeye devam edeceklerdir.

En azından terimlerin ne anlamlara geldiklerini bilmekte yarar var.

Düşük Maliyetli Hava Yolu (ki aslı Düşük Ücretli Havayolu), sanıldığı gibi ucuz havayolu anlamına da gelmemektedir. Uçakta bir koltuk ve uyulması gereken kurallar anlamındadır ve sizi oyalayacak her şey para ile satılmaktadır anlamına da gelebilir.

Düşük Maliyetli Havayolu ile seyahat ederken tüm istediklerinizi satın alarak uçtuğunuzda, tarifeli ya da moda deyimle Yüksek Maliyetli Havayolu ücretinden de fazla bir harcama yapmış olduğunuzu göreceksiniz.

Sonuçta bu bir ekonomi işidir. Reklam ile yolcu çekme, özendirme, sonra yolcunun elinden parasını alma oyunudur. Şirket para kazanacak ki uçmaya devam edebilsin.

Bu sektörde uçak, üstelik yeni uçak artık kazanç getirmektedir. Eski uçakları istediğiniz fiyata satamazsınız ama söküp parça halinde istediğiniz fiyatın üç misline yalın gelir elde edebilirsiniz.

Sizin hangi tür işletme yaptığınızın ya da ne tip uçtuğunuzun önemi yoktur. Uçak uçmalıdır, havada kaldıkça gelir getirir. İster size, ister başkası adına, hiç fark etmez. İster kiralık, ister tarifeli.

Havacılıkta uçak bir sermayedir. Yeni uçak sıcak parayı, eski uçak değer kaybını (devalue) ifade eder.

Bakalım bu 17 çeşit uçuş tipi ne zaman bizim de AIP de yer alacak?

Sevgiler

071125