HUKUK ve TANIM
Bana göre Hukukun temelinde
yatan en önemli unsur TANIM kavramıdır.
Tanım, yaşamın her alanında
ve sosyal ilişkilerde birincil öneme haizdir ve Hukuk, tanım olmadan işleyemez.
Zaten sorunlar, şu üçleme ile
çözülür;
TANIM – KURAL – DÜZEN
Her tanım, beraberinde kendi
kuralını da getirir.
Kural, sınırları belirler.
Düzeni, çizilmiş sınırlar
içerisindeki uygulamayı da, siz sağlarsınız.
ICAO Ek’lerinin 1. Maddesi
Tanıma ayrılmıştır. Doc.9713 dört kısım halinde
mevcut olmasına rağmen, her Ek’in 1. Maddesi, Tanımlardır (Ek-15
de ise Mad.2’de.)
2920 SHK da ise Md.3, altı
adet tanım ile havacılık hukukunun ilk örneklerinden biridir.
5431 SHGM kanununda Md.2 de
yine altı adet tanım mevcuttur.
Günümüze yaklaştıkça
çıkarılan ve taslak halindeki Yönetmelik ile talimatlarda da, artık uluslar
arası bir düzenin yer aldığını görmekteyiz. Çoğunlukla “çeviri” sisteminden
dolayı bu tanımların ilgili belgelerde yer alması, büyük bir eksikliği
giderirken, beraberinde büyük bir kargaşa da getirmektedir.
1- Eski
tanımları ne yapacağız?
2- Daha
tanımı yapılmamış ama İngilizce olarak kullanılan kavramlar için ne yapılacak?
3-
Tanımların birbirine karışmış olanlarını, nasıl ayıklayacağız?
4-
Tanım Sistemini nasıl kuracağız?
Annex-1
Pilot (to). To manipulate the flight controls of an aircraft
during flight time.
Pilot Hava aracının sevk ve
idaresiyle görevli olan sorumlu kaptan ve/veya kaptan pilot haricindeki diğer
pilotu, (SHT-1A)
Pilot Hava aracının sevk ve
idaresiyle görevli olan sorumlu kaptan ve/veya kaptan pilot haricindeki diğer
pilotu, (SHT-1B)
Pilot: Hava aracının sevk ve idaresiyle görevli olan sorumlu
kaptan ve/veya kaptan pilot haricindeki diğer pilotu. (SHT-FTO)
Pilot; Hava
aracının sevk ve idaresiyle görevli olan sorumlu kaptan pilot ve/veya kaptan
pilot haricindeki SHGM tarafından yetkilendirilmiş, diğer pilot ya da
pilotları, (SHT-06A.50r4)
PNF: uçuş
esnasında uçağı kumanda etmeyen pilotu, (SHT OPS-1)
PF: Uçan
pilotu, (SHY-01)
PNF: Uçmayan
pilotu, (SHY-01)
Profesyonel pilot: Ücret karşılığı yapılan uçuş operasyonlarında hava aracı kullanma
yetkisini veren lisansa sahip bir pilotu, (SHY-01)
Annex-1:
Co-pilot. A licensed pilot serving in any piloting capacity
other than as pilot-in-command but excluding a pilot who is on board the
aircraft for the sole purpose of receiving flight instruction.
First Officer: İkinci
Pilot (SHT-61.40)
Co-Pilot (F/O) : İkinci Pilotu
(SHT-61.103)
İkinci pilot: Hava
aracında bulunan fakat amacı sadece lisans ya da tip yetkisi uçuş eğitimi almak
olan pilot dışında, hava aracı tip listeleri ya da tip sertifikasyonuna göre
veya uçuşun yürütüldüğü operasyon düzenlemeleri uyarınca idaresi birden fazla
pilotu gerektiren hava araçlarında sorumlu pilot haricinde görev yapan pilotu, (SHY-01)
Annex-1:
Pilot-in-command. The pilot designated by the operator, or in the case
of general aviation, the owner, as being in command and charged with the safe
conduct of a flight.
Kaptan Pilot:
Uçuş süresince uçağın her türlü harekatından sorumlu ve
belirli ehliyete sahip pilotu, (SHY-6A)
Kaptan Pilot; Uçuş
süresince hava aracının her türlü harekâtından sorumlu olan, işletme tarafından
atanan, kaptan pilot statüsünde ve SHGM tarafından bu maksatla yetkilendirilmiş
belirli bir lisansa sahip olan pilotu,
(SHT-06A.50r4)
PIC: Pilot-In-Command / Uçuştan Sorumlu Pilot (SHT-
PIC: Sorumlu kaptan pilotu
(SHT-01Z-ZFTT)
PIC: Uçuştan
ve ilgili uçuş esnasında aksi haller oluşmadıkça uçak ve ekipten sorumlu
pilotu, (SHT OPS-1)
Commander: Mesul Kaptan (SHT-61.40)
Sorumlu pilot:
Uçuş süresince hava aracının her türlü harekâtından sorumlu olan pilotu, (SHY-01)
Uçuştan sorumlu öğrenci pilot: Öğrencinin sorumlu pilot olduğu, uçuş öğretmeninin
sadece öğrenciyi kumandada gözlediği ve uçuş kontrolüne müdahalede bulunmadığı
uçuş süresini, (SHY-01)
Öğrenci Sorumlu Pilot: Uçuş süresince uçuş öğretmeninin sadece öğrenciyi
kumanda da gözlediği ve uçuşun kontrolünde etkisinin olmadığı süreyi, (SHT-FTO)
Sorumlu Kaptan Pilot; Havacılık İşletmeleri tarafından belirlenen ve uçuşun
sevk ve idaresinden sorumlu kaptan pilot veya acil durumlarda, kaptan pilotun
görev yapamaması durumunda geçici olarak bu görevi üstlenecek pilotu, (SHT-18)
Sorumlu Kaptan Pilot; Havacılık İşletmeleri tarafından belirlenen ve uçuşun
sevk ve idaresinden sorumlu kaptan pilot veya acil durumlarda, kaptan pilotun
görev yapamaması durumunda geçici olarak bu görevi üstlenecek pilotu, (SHT-06A.50r4)
Sorumlu kaptan pilot: Uçuş süresince uçağın her türlü harekatından
sorumlu olan ve Kaptan Pilot statüsünde yetkiye sahip pilotu, (SHY-SAFA)
Sorumlu kaptan pilot: Uçuş süresince uçağın her türlü harekatından sorumlu
ve belirli uçak pilot lisansına sahip pilotu, (SHT OPS-1)
ICAO Annex-1
Flight crew member. A licensed crew member charged with duties essential
to the operation of an aircraft during a flight duty period.
ICAO Annex-6
Crew member. A person assigned by an operator to duty on an
aircraft during a flight duty period.
Cabin crew member. A crew member who performs, in the interest of safety of
passengers, duties assigned by the operator or the pilot-in-command of the
aircraft, but who shall not act as a flight crew member.
Flight crew member. A licensed crew member charged with duties essential
to the operation of an aircraft during a flight duty period.
Uçucu Ekip: Havacılık
işletmeleri tarafından belirlenen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli
pilotlar, uçuş mühendisleri ile sertifikalı kabin içi emniyet ve diğer
hizmetlerin yürütülmesiyle görevli kabin kabin
ekibini ve yükleme görevlilerini, uçak tipine göre uçuş mühendisi kapsamında
gerektiğinde seyrüsefer ve radyo operatörlerini, (SHT-18)
Uçucu Ekip; Havacılık
işletmeleri tarafından belirlenen, hava aracının sevk ve idaresiyle görevli
pilotlar, uçuş mühendisleri ile sertifikalı kabin içi emniyet ve diğer
hizmetlerin yürütülmesiyle görevli kabin ekibini ve yükleme görevlilerini, uçak
tipine göre uçuş mühendisi kapsamında gerektiğinde seyrüsefer ve radyo
operatörlerini, (SHT-06A.50r4)
Uçuş ekibi:
Hava aracının sevk ve idaresinden sorumlu pilotlar ve uçuş mühendisleri ile
hizmetlerden sorumlu kabin memurlarını,
(SHY-6A)
Uçuş ekibi:
Bir hava aracının uçurulması için gerekli pilot, seyrüseferci, kabin personeli
ve uçuş teknisyenlerini, (SHY-SAFA)
Uçuş ekibi üyesi: Uçuş süresince bir hava aracının operasyonu için gerekli olan
görevleri yerine getirmekten sorumlu, SHGM tarafından lisanslandırılmış uçuş
ekibi üyelerini, (SHY-01)
UÇAK MÜRETTEBATI
BELGELERİNİN DÜZENLENMESİNE AİT ESASLAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Uçak Mürettebatı : (Değişik tanım : 30/05/2007 - 26537 S.R.G
Yön\1.mad) Pilot, uçuş mühendisi, kabin memuru, uçak/uçuş teknisyeni, uçak
yükleme uzmanı, uçuş kontrol elektronik teknisyeni, uçak mühendisi, uçuş
harekat uzmanı ve SHGM tarafından ruhsatlandırılmış işletmelerin hava ambulans
araçlarında görevlendirilen doktor, hemşire, ebe hemşire, sağlık teknisyenini,
Cabin Crew Memeber : Kabin Memuru
(SHT-61.40)
Cabin Crew : Kabin Ekibi
(SHT-61.40)
Kabin Ekibi; Bir
uçuş görevinin yapılmasında kokpit ekibinin dışında,
esas görev yeri hava aracının kabini olan ve işletmeci
tarafından yolcu emniyetini ve gereksinimlerini karşılamak üzere gerekli
temel ve tazeleme eğitimlerini alarak sertifikalandırılmış
personeli, (SHT-06A.50r4)
Annex-1:
Cruise relief pilot. A flight crew member who is assigned to perform pilot
tasks during cruise flight, to allow the pilot in-command or a co-pilot to
obtain planned rest.
SHT-06A.50r4
İlave Ekip;
Bir hava aracının uçuş harekatı için gerekli olan asgari sayıdaki kokpit ekibinden fazla sayıda olan ve gerektiğinde her hangi
bir kokpit ekibinin görevini devralabilecek ehliyette, her iki pilot
sandalyesinde görev yapabilecek ve sağ koltuk eğitimi almış kaptan pilotu
ihtiva eden diğer bir kokpit ekibini, kabin ekibi için ise standart sayıdan bir
fazla kabin memurunu,
İlave Tam Ekip; Bir hava aracının uçuş harekatı için gerekli olan asgari sayıdaki kokpit ekibinden ayrı olarak, tam bir kokpit ekibi ile
sayısı havacılık işletmeleri tarafından, hava aracının tipine ve yapılacak uçuş
harekatının özelliğine bağlı olarak, belirlenen kabin ekibi ve/veya yükleme
görevlilerinden oluşan uçucu ekibi,
Tüm bunlardan anlaşılıyor ki,
SHGM bünyesinde “Belgeleme Destek Birimi” kurmamış ve tek elden yapılmıyor bu
çalışmalar. Sanki 30 Haziran 2009 tarihinde kendini fesheden JAA değilmiş gibi
hala kanun, talimat ve yönetmeliklerde JAA (ve dolayısıyla JAR) yer almakta.
Havacılık Hukuku bir sistem
ve disiplin içerisinde kendi kendini hep yenilemektedir.
Bizler bu değişime ayak uydurmak
zorunda ve gücündeyiz. Tek eksiğimiz, sanki mevcut durumun (statüko)
bozulmaması için uğraş veren ve havacılık kanunları gereği yapılması
gerekenleri göz ardı eden bir yapıdan, dinamik ve devingen bir yapıya
geçmekteki zorlukları henüz aşamamış olmamız.
14.10.1983 tarihinde
yayınlanan 2920 Türk Sivil Havacılık
Kanunu’nda, Md.7, 41, 42 ve 47’de Uçuş
Güvenliği, Md.27’de Seyrüsefer
Güvenliği ve Md.47’de Meydan
Güvenliği terimleri doğru ve yerinde kullanılmıştır.
Bu talimatın hemen ardından,
bu sefer başka bir talimat yayınlanıyor ama kimsenin aklına Ek.17’de “Security” kelimesi hangi anlamda kullanılmış diye bakmak
gelmiyor ve bu karışıklık çelişkili ama resmi bir tanım haline geliyor.
SHT-61.40
(29-12-2003) Kabin Personeli Eğitimi ve Standardizasyonu Talimatı.
Safety: Emniyet
Security: Güvenlik
Security: Safeguarding civil
aviation against acts of unlawful interference. This objective is achieved by a
combination of measures and human and material resources. (ICAO Anx-17)
SHT OPS-1 ile SHT-61.40
yürürlükten kalkıyor ama Emniyet ile Güvenlik kavramlarının tanımı yapılmadığı
için kargaşa devam ediyor. Üstelik SHT-17.1, SHT-17.2,
SHT-17.3 ve SHT-17.4 ile “Emniyet” kelimesinin tanımı yapılmamış, “Güvenlik”
hangi anlamda kullanılmış, kapsamı nedir hala belli değil. Ortada “Tanım”
olmayınca yanlış ile doğru, aslına bakarak belirlenecek (Anayasa Mad.90, son
paragraf.).
SHT SMS: TİCARİ
HAVA TAŞIMA İŞLETMELERİ VE ONAYLI BAKIM KURULUŞLARINDA EMNİYET YÖNETİM
SİSTEMLERİNİN UYGULANMASINA İLİŞKİN TALİMAT
Adında ve içinde kavramların yanlış kullanıldığı yeni bir talimat geliyor. Bu
talimatta yer alan SMS: Safety Management System, (GYS) Güvenlik
Yönetim Sistemi yerine “Emniyet Yönetim Sistemi” diye çevrilmektedir. Umarım
kavram kargaşası, düzeltilemez boyutlara gelmez.
Hukukun birleştirici ve
uzlaştırıcı yanı zarar görmüş, “Türkçe Tanım” kargaşası içinden çıkılmaz bir
duruma gelmiştir.
Hala tüm uluslararası
havacılık Kanun, Talimat ve Yönetmeliklerin 1. bölümünün Tanımlara ayrılıyor
olması bu nedenledir. Konuya göre tanımın kapsamını belgelemek.
Elimizde her türlü imkan, insan gücü ve bilgi mevcuttur.
Sadece şu soruyu kendimize
sormalıyız.
Biz bu gücün farkında mıyız
ve bu güçten yararlanıyor muyuz?
110117